czwartek, 8 września 2016

Początki, geografia.

Neolit rozpoczął się w Chinach około 8000 lat p.n.e. Pierwsi ludzie osiedlali się w dolinach rzek takich jak Jangcy i Huang He, ponieważ panowały tam sprzyjające warunki do uprawiania roli i hodowania zwierząt.
W Chinach uprawiano głównie ryż, ale też pszenicę, oraz jęczmień. Hodowano natomiast drób, bydło, trzodę, kozy, oraz owce.


Ważne postacie, terytorium.

Pierwsze miasta powstawały w okolicach rzeki północnej - Huang He, w jej górnym biegu.
Największą władzę w państwie miał cesarz, natomiast za pierwszą dynastię uważa się dynastię Shang, która panowała od XVIII p.n.e i słynęła z licznych podbojów i ekspansji.
Następną dynastią była dynastia Zhou i to właśnie za jej panowania powstał podział na grupy społeczne. Były to:
- wen (uczeni),
- mong (rolnicy)
- gong (rzemieślnicy)
- shang (kupcy).

W 771 p.n.e kraj ten rozpadł się na państwa-miasta. Dopiero w 221 p.n.e nastąpiło ponowne zjednoczenie chin, rządzone przez kolejne dynastie.


piramida nierówności 

Co zawdzięczamy starożytnym Chińczykom?

Jednym z bardziej fenomenalnych wynalazków Chińczyków jest zegar. Z początku był to zegar słoneczny, jednak później próbowano go zastąpić zegarem świecowym, oraz wodnym. Ze względu na niedoskonałość dwóch ostatnich, wynaleziono później zegar wychwytowy.
Kolejnym ważnym odkryciem był jedwab, który był w Chinach niezwykle cenny jako tkanina, oraz podłoże do malarstwa, oraz piśmiennictwa.
Kolejną ważną rzeczą było wynalezienie i zastosowanie prochu.







Rozwój nauki.

Początki medycyny możemy przypisać starożytnym Chinom. To właśnie tam pierwsi lekarze stosowali akupunkturę, oraz w celu leczenia używali rozmaitych roślin.
To właśnie Chińczycy wprowadzili stosowanie szczepień i badanie pulsu.



Starożytni znali system dziesiętny, a także liczby dodatnie i ujemne, ustalili też przybliżoną wartość liczby pi.



Charakteryzowało ich też zainteresowanie kosmosem. Obserwowali i interpretowali ruchy ciał
niebieskich .

Sztuka starożytnych Chin.

Najsłynniejszym dziełem rzeźbiarskim jest Terakotowa Armia, składająca się z 7,5 tys. figur naturalnej wielkości.







Architektura w Chinach była kształtowana w XV w. p.n.e, a budowle były zgodne z duchem feng shui. Początkowo budowle były wznoszone z drewna, następnie z suszonej gliny. W III w. p.n.e architektura była już wysoko rozwinięta.

Najstarszym zachowanym zabytkiem architektonicznym z drewna jest świątynia w Foguang.



Słynny Wielki Mur Chiński powstał w czasach rządów pierwszego cesarza (221-210 p.n.e) i wówczas liczył około 7600 km długości (obecnie 2500) i miał przeznaczenie głównie fortyfikacyjne.


Religia, mitologia, filozofia.

Chińczycy posiadają bardzo bogatą mitologię, po brzegi wypełnioną bóstwami. Podobnie jak w hinduizmie, wyróżnia się trójkę najważniejszych Bogów.

Jeśli chodzi o filozofię, to wyróżniamy konfucjanizm i taoizm.
Konfucjusz (551-479 p.n.e) wędrował po kraju i przekazywał swoje nauki, które traktowały o tym, że człowiek jest z natury istotą dobrą i powinien wypełniać swoje obowiązki zgodnie z ich pozycją społeczną. 


Konfucjanizm zakłada, iż społeczeństwo powinno opierać się na pięciu związkach zależności i wzajemnych zobowiązaniach:

1. Dobroć księcia – lojalność poddanego – lojalność i obowiązek,
2. Miłość ojca – przywiązanie syna – miłość i posłuszeństwo,
3. Życzliwość starszych – szacunek młodszych – starszeństwo i stanowienia wzorca dla młodszego,
4. Sprawiedliwość męża – posłuszeństwo kobiety – zobowiązanie i podporządkowanie,
5. Wierność przyjaciela – wzajemność przyjaciela – zaufanie.
Konfucjanizm swoje doktryny ma spisane w Pięcioksięgu Konfucjańskim.



Taoizm (I-II w. n.e) jest doktryną dzielącą się na nurt filozoficzny i magiczno-religijny. W przeciwieństwie do konfucjanizmu zakładał, że jedną z podstawowych wartości jest wolność. 
Głównym symbolem taoizmu jest Yin i Yang.


Początki pisma w Chinach.

Trudno jest jednoznacznie określić kiedy zaczęło powstawać pismo chińskie. Szacuje się, że najwcześniej - 8 tys. lat temu, a najpóźniej - 4,5 tys. lat temu. Było to pismo logograficzne/ideograficzne.
Najstarszą zachowaną formą były napisy na kościach wróżebnych, które było stosowane w czasach panowania dynastii Shang.



Później były to kolejno:
- Napisy na brązach
- Pismo wielkopieczęciowe
- Pismo małopieczęciowe 
- Pismo tradycyjne





Na początku do pisania używało się pędzla (lub rurki bambusowej) oraz jedwabiu - później jedwab zastąpiono papierem.